ÖZET
Çalışmanın temel problemi; küreselleşmenin ve tüketim kültürünün içinde bireyin nasıl ve hangi yolla varolduğudur. Çalışmada bireyin varoluşu, soyut ve somut nesne transferinin gerçekleştiği arena olan pazar bağlamında ele alınmakta ve pazarda bireyin varoluşsal unsurlarını kaybedişi ve/veya buluşu çift taraflı bir perspektifle sorgulanmaktadır. Bireyin varoluşsal unsurları ise; id, idea, ideal, identity olarak tanımlanarak her bir unsurun varoluş ile ilişkisi incelenmiştir.
Çalışmanın amacı, küreselleşen dünyada ve pazarda bireyin kendini tüketim nesneleri üzerinden tanımlayarak bu yolla sağlanan varlık kazanımı veya yitimi konusuna dikkat çekmek ve tartışmaktır. Bunun yanında, konuyu derinlemesine incelemek üzere yapılacak olan ampirik çalışmalar için teorik bir zemin oluşturarak ileriki çalışmalara yol göstermek de çalışmanın amaçlarındandır.
Çalışmanın yöntemi, farklı iki disiplinden gelen araştırmacıların aynı temel sorunsal üzerindeki farklı yaklaşım ve okumalarının sentezine dayanmaktadır. Varoluşçuluk, Frankfurt Okulu, Hegel’ in Köle- Efendi Diyalektiği ile Kızıl Kraliçe Etkisi ve Mavi Okyanus Stratejisi çalışmanın kuramsal geri planını oluşturarak; uluslararası boyutta ‘medeniyetlerin ben idrakı’, üretim boyutunda ‘özvarlığa dayalı girişimcilik’ ve tüketim boyutunda ‘gönüllü sadelik’ gibi güncel kavramların tartışılmasında temel oluşturmaktadır.
Sonuç olarak; çalışma konuyu tüketim, üretim ve toplum gibi çoklu eksenlerde incelerken, tüketim, girişimcilik ve medeniyet konularına varoluşçu ve eleştirel perspektiften bakarak, ilgili yazınlara katkıda bulunması bakımından önemlidir. Çalışmanın sorgulayıcı ve konuyu tartışmaya açıcı niteliğinin sonraki çalışmalar için zemin oluşturması ve çalışmanın sonucunda sunulan bireyin varoluşsal unsurlarına (id-idea-ideal-identity) ilişkin kavramsal modelin bireysel varoluşun analizine yönelik ampirik çalışmalar ile desteklenerek genişletilmesi hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: tüketim kültürü, küresel pazar, varoluş, kimlik, medeniyet